Ook verdienen met zonnepanelen?

  • Verdien gemiddeld €1.143 per jaar
  • Altijd achteraf betalen
  • Eenvoudige en heldere informatie

Ontvang gratis offerte

Binnen 60 seconden geregeld!

Laatste update: Salderen

De salderingsregeling voor zonnepanelen stond onder druk. Wordt hij afgebouwd of blijft hij bestaan?

Update 13 februari 2024

De salderingsregeling blijft van kracht. Het voorstel van demissionair minister Jetten om deze regeling vanaf 2025 geleidelijk af te bouwen, is door de Eerste Kamer afgewezen. Eigenaren van zonnepanelen kunnen daardoor de door hen teruggeleverde stroom blijven verrekenen met de stroom die ze van het elektriciteitsnet afnemen.

Zonnepanelen met goede garantie op een dak
Het ontstaan van de salderingsregeling uitgelegd

Wat is salderen?

Zonnepanelen waren begin 2000 nog duur en het rendement van zonnepanelen was nog niet echt bewezen. Een regeling vanuit de overheid moest de investering in zonnepanelen voor huishoudens financieel aantrekkelijk maken. Daarom is in 2004 de salderingsregeling ingevoerd. En met succes. Het aantal huishoudens met zonnepanelen is met name de afgelopen 10 jaar hard gegroeid.

De salderingsregeling

Met zonnepanelen wek je in de lente- en zomermaanden vaak (veel) meer eigen stroom op dan je nodig hebt. Helemaal tijdens de start van de salderingsregeling, toen airco’s, warmtepompen en elektrische auto’s nog niet gebruikelijk waren. In de wintermaanden haal je juist veel stroom van het net, omdat de opbrengsten van je zonnepanelen dan een stuk lager zijn.

De overheid besloot daarom dat je elke kWh die je op jaarbasis teruglevert mag aftrekken van de kWh’s die je afneemt van het net: salderen. Die verbruikte netstroom hoef je dus niet te betalen. Kortom: verbruik je op jaarbasis 2000 kWh en leveren je zonnepanelen 2000 kWh terug? Dan betaal je niets voor jouw stroomverbruik.

Daarbij geldt dat je niet meer zonnestroom mag salderen dan je op jaarbasis aan stroom afneemt.

 

 

Zonneplan medewerkers leggen salderen uit
Waarom zonnepanelen salderen een uitdaging is

Hoe werkt salderen

Salderen is ingewikkelder dan we denken

De salderingsregeling staat dus bekend als het één op één wegstrepen van opbrengst tegen verbruik. Zo eenvoudig is het alleen niet. De prijs van een kilowattuur stroom bestaat uit grofweg twee onderdelen:

  • de kale inkoopprijs
  • de energiebelasting

De salderingsregeling is een regeling vanuit de overheid en de overheid gaat alleen specifiek over de energiebelasting.

Bij de invoer van de salderingsregeling was de stroomprijs echter enorm stabiel: middag of avond, zomer of winter: een kilowattuur stroom kostte ongeveer hetzelfde. Het was dus geen probleem om huishoudens met zonnepanelen voor hun teruggeleverde zonnestroom hetzelfde bedrag te vergoeden als dat zij betaalden voor afgenomen netstroom. In de praktijk kwam het er op neer dat je de teruggeleverde zonnestroom één-op-één kon verrekenen met de stroom die je bijvoorbeeld ‘s ochtends en ‘s avonds, wanneer de zon niet schijnt, van het net afhaalde. Het is dus niet gek dat de meeste mensen de salderingsregeling daarom zien als 1 kWh verbruik weggestrepen tegen 1 kWh teruglevering.

Toch werkt de energiemarkt tegenwoordig anders.

salderingsregeling
De energiemarkt is veranderd; meer groene stroom

De problemen van de regeling

De afgelopen jaren is ons energiesysteem sterk veranderd. We maken de overstap van stroom uit fossiele bronnen naar duurzaam opgewekte wind- en zonne-energie. Het grote voordeel van al deze duurzame energie; stroom wordt veel schoner, maar ook veel goedkoper dan stroom opgewekt met gas- en kolencentrales. De zon en de wind doen immers het werk en deze ‘energiebronnen’ zijn gratis.

Één probleem: ons stroomverbruik is niet afgestemd op het aanbod van wind en zonne-energie. Waar zonnepanelen vooral ‘s middags stroom produceren ligt de piek van ons stroomverbruik juist in de avond.

Veranderende stroomprijs

We zijn vanuit ons energiecontract gewend dat energie een vaste prijs heeft, maar het is goed om te weten dat de stroomprijs eigenlijk per uur verschilt. Hoe meer wind en zon, hoe lager de stroomprijs. Is er geen wind of zon dan wordt stroom opgewekt met fossiele bronnen als gas of kolen. Voor deze stroom moeten kolencentrales draaiende gehouden worden. Veel duurdere stroom dus.

Op een zonnige lente- of zomerdag kan de stroomprijs in de middag meer dan 20 cent per kWh goedkoper zijn dan in de avond. Energiebedrijven zijn door de salderingsregeling alleen verplicht jouw relatief goedkope zonnestroom volledig te verrekenen met de duurdere gas- en kolengestookte stroom die zij in de avonduren voor je moeten inkopen. En dat begint te wringen.

 

lijngrafiek met vaste, variabele en dynamische energieprijs

Energieleveranciers compenseren verlies

Energieleveranciers willen het verlies dat zij maken op zonne-energie compenseren. Hoe doen ze dat? Ze verhogen de marge op de energieprijs voor álle klanten – dus ook, of zelfs vooral – de klanten zonder zonnepanelen. En dat is dan ook een veelgenoemde reden waarom het huidige, maar ook al vorige kabinetten, de salderingsregeling wil afbouwen. Huishoudens zonder zonnepanelen betalen voor een subsidieregeling voor huishoudens met zonnepanelen.

Overbelasting elektriciteitsnet

Ons stroomgebruik is dus niet afgestemd op het aanbod van wind en zon. Veel opgewekte zonne-energie wordt daarom niet direct in huis gebruikt, maar het wordt teruggeleverd aan het net. Op zonnige middagen ontstaat zo grote druk op het elektriciteitsnet. Omvormers vallen zelfs uit door de hoge netspanning. Zonde, want duurzaam opgewekte energie gaat zo verloren.

Stroom is niet altijd groen

Met het afbouwen van de salderingsregeling wil de overheid zonnepanelenbezitters stimuleren vooral overdag hun eigen zonnestroom te gebruiken, om het net te ontlasten en het onnodig gebruik van fossiele stroom te verminderen. Immers: als je overdag de stroom van je zonnepanelen gebruikt om bijvoorbeeld de was te draaien, dan hoeft voor diezelfde hoeveelheid stroom ‘s avonds geen vervuilende gas- of kolencentrale te draaien.

Met een slim instelbare warmtepomp of een elektrische auto die je ‘s middags kunt opladen is de impact natuurlijk nog veel groter. Zo word je minder afhankelijk van de beschikbaarheid van fossiele stroom, beperk je je persoonlijke CO2-voetafdruk en bespaar je nog steeds flink op je energierekening. Een win-win situatie.

Overheid loopt inkomsten mis

Ook de overheid loopt door de salderingsregeling inkomsten mis. Huishoudens met zonnepanelen betalen immers geen energiebelasting over de stroom die ze van het net afnemen, omdat ze hier hun teruggeleverde zonnestroom van af mogen trekken.

In 2030 geen saldering meer?

Voorstel afgewezen

De salderingsregeling wordt niet afgeschaft. Het voorstel was dat dit stapsgewijs werd afgebouwd. Het afbouwen zou oorspronkelijk in 2023 beginnen. Dit werd uitgesteld naar 2025, maar nu is uiteindelijk besloten dat de afbouw volledig is afgewezen. Hieronder vind je uitleg over het oorspronkelijke voorstel.

Het percentage van jouw verbruik dat je mag salderen zou steeds lager worden. Voor de overige teruglevering krijg je een afgesproken vergoeding.

Krijg je straks niets meer voor teruggeleverde stroom?

De grafiek hiernaast ziet er mogelijk heftig uit. Wat gebeurt er na 2030? Krijg je dan – volgens het inmiddels afgewezen voorstel – niets meer terug voor je aan het net geleverde zonnestroom? Dat is gelukkig niet het geval. Voor de stroom die je straks niet meer mag salderen ontvang je nog steeds een vergoeding. Bij vaste en variabele energiecontracten is het de bedoeling dat je 80 procent van het kale afnametarief krijgt. Dus betaal je €0,35 per kWh voor het afnemen van stroom? Dan is €0,15 hiervan energiebelasting. Het kale afnametarief is dus €0,20. Daarvan krijg je 80 procent als vergoeding voor jouw teruglevering, dus €0,16 per teruggeleverde kWh.

Heb je een dynamisch energiecontract, zoals Zonneplan Energie, dan werkt het anders. Je blijft afnemen en terugleveren tegen de uurtarieven die op dat moment gelden. Alleen mag je tot aan 2031 steeds iets minder energiebelasting verrekenen. Vanaf 2031 ontvang je dus alleen nog het kale uurtarief dat gold tijdens het uur waarop je terugleverde. Stel dat dat op dat moment €0,35 was, dan gaat er dus nog €0,15 energiebelasting af en houd je €0,20 over.

Zonnepanelen rendabel na afbouw salderingsregling

Blijven zonnepanelen interessant?

Ja! Daar kunnen we een duidelijk antwoord op geven. Salderingsregeling of niet: zonnepanelen blijven een investering met een enorm hoog rendement. En onderzoeksinstituut TNO bevestigt dit met hun onderzoek in 2022. Bij aanschaf van zonnepanelen in 2022 geldt een terugverdientijd van 5 jaar. Schaf je in 2027 zonnepanelen aan dan is de terugverdientijd 7 jaar. Maar zelfs zonder salderingsregeling, en dus na 2030, blijft de terugverdientijd onder de 9 jaar volgens TNO.

In de praktijk zit er een klein verschil in de terugverdientijd per huishouden, afhankelijk van het stroomverbruik, het aantal zonnepanelen en het energiecontract. Maar omdat zonnepanelen moeiteloos 25 jaar of langer meegaan, betalen zonnepanelen zich dus nog dubbel en dwars uit, ook zonder salderingsregeling. En daarbij is de kans groot dat ook jouw huishouden de komende jaren verder elektrificeert. Elektrisch rijden, koken, verwarmen of koelen: allemaal zaken die je (deels) bewust op je eigen zonnestroom kunt doen. Daarmee hoef je minder stroom terug te leveren én minder van het net af te nemen, waardoor de invloed van de afbouw van de salderingsregeling steeds kleiner wordt.

De voordelen van de afbouw

Het afbouwen van de salderingsregeling moet twee problemen oplossen. In de eerste plaats moet er minder druk op het elektriciteitsnet ontstaan op zonnige dagen, doordat huishoudens hun eigen zonnestroom op die momenten gebruiken. Daarnaast is er de onwenselijke situatie waarin huishoudens zonder zonnepanelen opdraaien voor de hoge terugleververgoedingen van huishoudens met zonnepanelen. Ook daar moet het stoppen met salderen een einde aan maken.

Zonnepanelen blijven rendabel

Het staat buiten kijf dat de afbouw van de salderingsregeling ervoor zorgt dat je minder geld krijgt voor teruggeleverde zonnestroom. Maar hoewel de vergoeding voor afgenomen stroom de komende jaren afneemt, blijft de investering in zonnepanelen er eentje die zich moeiteloos terugbetaalt. Zelfs zonder salderingsregeling verdien je jouw zonnepanelen binnen 9 jaar terug.

Opslaan van energie wordt gestimuleerd

Zonder salderen wordt het zelf verbruiken van opgewekte zonnestroom steeds belangrijker. Dat maakt ook een thuisbatterij de komende jaren erg interessant, zeker in combinatie met een dynamisch energiecontract. Ook elektrische auto’s kunnen goed gebruikt worden om zonnestroom in op te slaan.

Minder druk op het elektriciteitsnet op zonnige dagen

Het afbouwen van de salderingsregeling heeft sowieso een positieve invloed op het verminderen van de druk op het elektriciteitsnet. Als zonnepanelenbezitters minder vergoeding krijgen voor hun zonnestroom, zullen ze hun eigen zonnestroom zelf meer gaan gebruiken door apparaten bewust op zonnige momenten aan te zetten. Elke kWh die je van je eigen dak verbruikt hoef je immers niet meer van het net te halen en valt dus buiten de salderingsregeling. En eigen stroom gebruiken op zonnige dagen voorkomt dat diezelfde stroom het net opgaat zonder dat daar op dat moment vraag naar is.

Welk probleem blijft bestaan?

Het afschaffen van de salderingsregeling wordt als een logische stap gezien en biedt een belangrijke oplossing voor het afstemmen van energievraag op het aanbod. Dit moet leiden tot minder overbelasting van het energienet. Desondanks blijven er wel kanttekeningen te plaatsen bij de huidige invulling van stoppen met salderen.

Mensen zonder zonnepanelen betalen voor mensen met zonnepanelen

Zolang energiebedrijven vaste tarieven aanhouden voor de afname en teruglevering van stroom blijven mensen zonder zonnepanelen betalen voor mensen met zonnepanelen. Zoals eerder aangegeven zullen traditionele energieleveranciers de risico’s die vaste energieprijzen voor hun meebrengen doorberekenen in hun energieprijzen. Om dit op te lossen zullen de inkoopprijzen van energiebedrijven en de energiebelasting van elkaar losgekoppeld moeten worden. Salderen is een belastingmaatregel.

De oplossing: dynamische energietarieven

De oplossing ligt voor het oprapen. Sterker nog: in de praktijk passen al honderdduizenden huishoudens de salderingsregeling op de juiste manier toe. Zij hebben namelijk een dynamisch energiecontract, waarbij zij voor zowel afgenomen netstroom als teruggeleverde zonnestroom dezelfde dynamische uurprijzen betalen én ontvangen. De energiebelasting wordt een losstaande component. Oftewel: de klant betaalt wat de stroom op dat moment waard is en ontvangt ook terug wat de stroom op dat moment waard is. De energiebelasting betaal je op jaarbasis over je netto stroomverbruik.

Alleen met dynamische energietarieven zijn mensen zonder zonnepanelen niet de dupe van klanten met zonnepanelen en alleen zo passen we de salderingsregeling toe zoals deze bijna twintig jaar geleden bedoeld is: als een belastingsubsidie.

Meer over dynamische energietarieven >

Standpunten politieke partijen

Ben je, na de Tweede Kamerverkiezingen van 2023, benieuwd hoe de grootste politieke partijen naar de (afbouw van de) salderingsregeling kijken? Zonneplan heeft het voor je op een rij gezet:

  • ↓ Wat zijn de standpunten van politieke partijen?

    Voor de afschaffing van de salderingsregeling:

    VVD
    De VVD vindt dat het salderen afgebouwd zal moeten worden. “Het instrument salderingsregeling zorgt voor een ongelijkheid tussen huishoudens die wel zonnepanelen hebben en die dat niet hebben”, aldus Tweede Kamerlid Silvio Erkens.

    D66
    Rob Jetten (D66) heeft in 2023, als minister voor Klimaat en Energie, in een Kamerbrief aangegeven dat hij de huidige salderingsregeling van 2025 tot 2031 geleidelijk wil afbouwen.

    CDA
    ‘Omdat de lasten van zon op dak onevenredig terechtkomen bij mensen zonder panelen, wordt de salderingsregelingafgeschaald’, staat in het 2023 verkiezingsprogramma.

    ChristenUnie
    Uit het 2023 verkiezingsprogramma: ‘Zonnepanelen bij mensen thuis dragen bij aan draagvlak voor de transitie. Ook na het afbouwen van de salderingsregeling moet een redelijk rendement op zonnepanelen mogelijk blijven, bijvoorbeeld door zonnepanelen in de ISDE-regeling op te nemen.’

    Volt
    ‘De salderingsregeling bouwen we zo snel mogelijk af’, lezen we in het 2023 verkiezingsprogramma.

     

    Komt met alternatief:

    BBB
    ‘We willen de voorgestelde afbouw van de salderingsregeling zonne-energie tot tenminste 2030 opschorten en tot 5 miljoen huishoudens hun zonnepanelen hebben terugverdiend. In ons land wordt nu minder dan 10% van de voor zonnepanelen geschikte daken gebruikt’, aldus het 2023 verkiezingsprogramma.

    SGP
    De SGP is in principe voor, maar wil een aanpassing van de salderingsregeling. ‘Randvoorwaarden zijn dat de terugverdientijd voor degene die investeert aantrekkelijk blijft. We willen dat er zonnepanelen aangelegd blijven worden. De SGP wil wel dat er een prikkel komt om zoveel mogelijk zonnestroom direct zelf te gebruiken en dat onnodige ‘subsidiëring’ ten laste van huishoudens zonder zonnepanelen voorkomen wordt. Als uit monitoring blijkt dat de terugverdientijd onaantrekkelijk wordt, moet een eventueel afbouwpad bijgesteld worden.’ Zie hier de standpunten.

    DENK
    ‘We schaffen de salderingsregeling niet af, maar beperken de salderingsruimte tot 2500 kWh. Hiermee voorkomen we oversubsidiering van rijke huishoudens, maar kan men wel blijven profiteren van eigen zonne-opwekking’, staat in het verkiezingsprogramma.

     

    Tegen de afschaffing van de salderingsregeling:

    PVV
    In het verkiezingsprogramma 2023 van de Partij voor de Vrijheid staat: ‘Salderingsregeling zonnepanelen in stand houden’.

    SP
    In het verkiezingsprogramma 2023 lezen we: ‘De salderingsregeling houden we in stand, het elektriciteitsnet breiden we uit. Enkel glas moet worden uitgefaseerd. Dat zorgt voor een lagere energierekening en een lager energieverbruik.’

    PvdD
    De Partij voor de Dieren is tegen de afschaffing. In het verkiezingsprogramma 2023 lezen we: ‘Zelf opgewekte energie moet teruggeleverd kunnen worden aan het net, tegen dezelfde prijs die je als gebruiker betaalt.’

     

    Neutraal of niet bekend:

    NSC
    Nationaal Sociaal Contract zegt in het verkiezingsprogramma 2023 niks over de salderingsregeling.

    FvD
    Forum voor Democratie zegt in het verkiezingsprogramma 2023 niks over de salderingsregeling.

    JA21
    JA21 zegt in het verkiezingsprogramma 2023 niks over de salderingsregeling. In september 2023 was JA21 wel een van de partijen die het wetsvoorstel voor afbouw van de salderingsregeling controversieel wilde verklaren.

    BIJ1
    Salderen is geen onderdeel van het verkiezingsprogramma.