Energie

Het prijsplafond en een dynamisch energiecontract: zo werkt het

4 min lezen.
Frank Breukelman
Frank Breukelman
20 december 2022

Sinds 1 januari 2023 geldt er een prijsplafond op energie. Een compensatieregeling die de energierekening van Nederlandse huishoudens in bedwang moet houden. Met name huishoudens met een dynamisch energiecontract profiteren hier flink van. Maar we kunnen ons voorstellen dat er nog de nodige vragen zijn. Wat houdt het prijsplafond nu uiteindelijk in? Zijn er haken en ogen? Hoe gaat het prijsplafond precies samen met een dynamisch energiecontract? Hoe zit het met zonnepanelen? Op deze en meer vragen geven we hieronder antwoord.

Samengevat

  • Per 1 januari betaal je maximaal €0,40 per kilowattuur stroom en €1,45 per kuub gas tot aan een vastgesteld verbruiksvolume van 2900 kWh stroom en 1200 m³ gas;
  • Ook voor dynamische energiecontracten geldt het prijsplafond;
  • Als je een lagere gewogen gemiddelde prijs behaalt dan de plafondprijzen betaal je gewoon dit lagere bedrag;
  • De Zonneplan app helpt je je verbruik te monitoren om onder het verbruiksplafond te blijven;
  • Ongebruikt volume kun je meenemen naar een volgende maand, m.u.v. de maand waarin de jaarafrekening valt;
  • Heb je zonnepanelen, dan wordt er eerst gesaldeerd en daarna het verbruiksplafond toegepast op je netto verbruik dat overblijft;
  • Met zonnepanelen en een dynamisch contract lever je terug tegen uurprijzen en gelden de plafondtarieven alleen voor netto afgenomen stroom;
  • Blijf je met je verbruiksvolume onder het plafond, dan is een dynamisch contract per definitie het meest voordelig;
  • Door slim gebruik te maken van dynamische tarieven kun je zelfs onder de gemaximeerde prijzen blijven.

Wat houdt het prijsplafond in?

Een prijsplafond wil zeggen dat je bij een ‘normale’ hoeveelheid energiegebruik nooit meer dan een vooraf vastgesteld maximaal tarief per kuub (m³) gas en kilowattuur (kWh) stroom betaalt, ongeacht de afgesproken prijzen in je energiecontract. Die tarieven zijn door het kabinet vastgesteld op €0,40 per kWh stroom en €1,45 per m³ gas. Ze gelden tot een verbruik van 2900 kWh en 1200 m³ per jaar. Gebruik je meer? Dan betaal je voor dit extra verbruik de actuele (en dus mogelijk aanzienlijk hogere) prijs die je energieleverancier hanteert. Zie onderstaande tabel voor hoe dit er bijvoorbeeld uit zou kunnen komen te zien:


Geldt het prijsplafond ook voor dynamische energiecontracten?

Ja, alle zogeheten kleinverbruikers vallen onder het prijsplafond, dus ook huishoudens met een dynamisch contract. Maar omdat je met een dynamisch energiecontract, zoals Zonneplan energie, geen vaste prijzen voor je gas en stroom betaalt werkt het wel iets anders. We rekenen namelijk met een zogeheten gewogen gemiddelde.

Dat wil zeggen dat we per uur je stroomverbruik vermenigvuldigen met de prijs per kWh die dat uur gold. De uitkomst daarvan delen we maandelijks door je totale verbruik die maand. Op basis van dit gewogen gemiddelde bepalen we of het prijsplafond van toepassing is. Komt je gewogen gemiddelde uit onder de €0,40 per kWh? Dan betaal je gewoon de door jou gerealiseerde prijs. Komt je gewogen gemiddelde echter boven de 40 cent-grens? Dan betaal je alsnog €0,40 per kWh: het verschil wordt door de overheid aangevuld.

Belangrijk is uiteraard wel dat je ook met een dynamisch energiecontract je verbruik onder de plafondgrens houdt: 2900 kWh en 1200 m³ per jaar. We passen het prijsplafond weliswaar op maandbasis toe, maar op de jaarafrekening stellen we vast of je totale verbruik boven of onder de verbruikslimieten ligt. Het kan zijn dat je op basis daarvan nog geld terugkrijgt of moet bijbetalen.

Zonneplan helpt je je verbruik te monitoren met de Zonneplan Connect in combinatie met onze app. Daarin zie je live, per uur, dag, maand en jaar hoeveel stroom en gas je (hebt) verbruikt. Zo houd je nauwgezet bij of je met jouw verbruik onder het plafond blijft en word je gestimuleerd om je verbruik waar mogelijk te beperken. Inzicht wordt steeds belangrijker en Zonneplan loopt op dit vlak ver voor op andere energiebedrijven.

In de Zonneplan app komt het er als volgt uit te zien:

Prijsplafond Zonneplan app

Enkele voorbeeldscenario's

Een voorbeeld: in de maand januari mag je (naar beneden afgerond) 339 kWh stroom gebruiken om met je verbruik onder het prijsplafond te blijven. Er zijn vier scenario’s mogelijk:

Voor gas werkt het op dezelfde manier, met als enige verschil dat de prijzen niet per uur maar per dag verschillen. Het gewogen gemiddelde is dus het verbruik vermenigvuldigd met de gasprijs per dag en dat weer gedeeld door het totale verbruik in een maand.

Hoe zit het nou met die verbruiksprofielen?

Om te voorkomen dat je in de eerste maanden van het jaar het grootste deel van of zelfs je volledige ‘plafondtegoed’ opmaakt, waardoor je later in het jaar met hoge kosten komt te zitten, zijn de te verbruiken volumes over twaalf maanden verdeeld. Dat is niet evenredig (dus niet elke maand 100 kuub bijvoorbeeld), maar gebaseerd op het zogeheten standaardjaarverbruik van een gemiddeld huishouden. Zo gebruikt de doorsnee Nederlander in de wintermaanden veel meer gas (en ook meer stroom) dan in de zomer. Je mag dus in januari meer gas verbruiken dan in juli om onder de plafondgrens te blijven. Hieronder zie je de volume-indeling per maand:


Mag je ongebruikt volume meenemen naar een volgende maand?

Ja, dat mag, maar let op: er zijn uitzonderingen, zoals te lezen in de alinea hierna. Stel dat je de hele maand januari op vakantie bent, dan heb je dus nog 339,5 kWh stroom en 221,2 kuub gas ‘tegoed’. Andersom werkt het hetzelfde: verbruik je in een bepaalde maand extreem veel, dan kun je in de daaropvolgende maanden proberen te besparen, om aan het eind van de rit toch onder de 2900 kWh en/of 1200 m³ te blijven. Op de jaarafrekening vindt namelijk een correctie plaats: we berekenen je gewogen gemiddelde prijs voor de volledige twaalf maanden en bepalen op basis daarvan in hoeverre je recht op compensatie vanuit het prijsplafond hebt gehad. Eventueel te veel of te weinig ontvangen compensatie wordt dan verrekend.

Wat als je gedurende het jaar overstapt of je jaarafrekening ontvangt?

Het wordt nog weer anders wanneer je ergens komend jaar overstapt naar een andere energieleverancier. Energiebedrijven mogen namelijk geen gebruiksgegevens van klanten uitwisselen, dus kun je bij leverancier B niet het eerdere verbruik bij leverancier A compenseren (of andersom). Stel dat je dus op 1 december van dit jaar klant werd bij Zonneplan en je stapt vanaf 1 mei over naar een andere partij, dan had je bij Zonneplan voor 1094 kWh stroom en 654 m³ gas mogen verbruiken om onder het prijsplafond te blijven. Heb je meer verbruikt? Dan reken je het verschil af tegen je gewogen gemiddelde uur- (stroom) en/of dagprijs (gas). In het restant van het jaar heb je bij je nieuwe leverancier nog recht op 1806 kWh en 546 m³ gas onder het prijsplafond. Eventueel ongebruikt volume bij leverancier A mag je niet meenemen naar leverancier B.

Hetzelfde geldt voor wanneer je ergens gedurende het jaar je jaarafrekening ontvangt, wat voor velen zal gelden, aangezien de meesten niet precies op 1 januari klant zullen zijn geworden. Ook in dat geval is er sprake van een prijsplafond op basis van het standaardverbruiksprofiel vóór de jaarafrekening en ná de jaarafrekening.

In de praktijk is er overigens per dag een maximaal verbruik vastgesteld en niet per maand. Stap je dus bijvoorbeeld op 15 maart over? Dan geldt er een verbruiksplafond tot en met 14 maart en een plafond vanaf 15 maart tot en met 31 december, op basis van het door het kabinet vastgestelde verbruiksprofiel. De volumes per dag vind je hieronder.


Hoe werkt salderen met het prijsplafond?

Als je zonnepanelen hebt, dan krijg je alleen met het prijsplafond te maken wanneer er sprake is van netto stroomafname op jaarbasis. Met andere woorden: je neemt meer stroom van het net af dan dat je met je zonnepanelen teruglevert. Er wordt namelijk eerst gesaldeerd, pas daarna wordt het prijsplafond toegepast, indien je gewogen gemiddelde afnameprijs boven de €0,40 per kWh ligt. Verder werkt salderen nog altijd op dezelfde manier zoals je gewend bent: we strepen je totale hoeveelheid teruggeleverde stroom weg tegen de afgenomen stroom en alleen wanneer je meer hebt afgenomen dan teruggeleverd betaal je over het verschil overheidsheffingen.

Het prijsplafond is overigens niet van toepassing op je teruggeleverde stroom. Lever je dus terug tegen een gewogen gemiddelde uurprijs van bijvoorbeeld €0,60 per kWh? Dan krijg je ook daadwerkelijk gewoon €0,60 per kWh vergoed en niet het plafondtarief van slechts €0,40.

Wat verandert er verder op je energierekening?

Hoewel het prijsplafond in het leven geroepen is om de energiekosten betaalbaar te houden, komen er ook minder positieve veranderingen aan. Zo stopt op 1 januari de tijdelijke verlaging van de btw op energie (gaat weer terug van 9 naar 21 procent), stijgen de energiebelasting en Opslag Duurzame Energie (die per 1 januari worden samengevoegd tot één bedrag) en neemt de vermindering energiebelasting juist af. Daarnaast stijgen ook de netbeheerkosten. Hieronder zie je wat er precies verandert. De netbeheerkosten zijn hierin niet meegenomen, omdat die per netbeheerder verschillen.

Kortom: dynamisch contract is veelal het voordeligst

Hoewel je dus een deel van de prijsplafondcompensatie direct weer terugbetaalt in de vorm van hogere overheidsheffingen, levert het prijsplafond je een lagere energierekening op. Met een dynamisch energiecontract profiteer je er het meest van, zolang je gas- en stroomverbruik onder of in elk geval niet te ver boven de maximale verbruiksvolumes liggen. Je betaalt in die situatie immers overal dezelfde prijs, maar alleen met een dynamisch contract kun je ervan profiteren wanneer de marktprijzen op een bepaald moment onder de €0,40 per kWh en/of €1,45 per m³ duiken. Met zonnepanelen kun je bovendien extra profiteren.

Ook wanneer je verbruik hoger ligt is de kans groot dat je met een dynamisch contract het voordeligst uit bent. Vooraf valt echter niet goed in te schatten wat je, in deze onzekere tijden, zult moeten betalen voor het verbruik boven het verbruiksplafond. Wat echter wel vaststaat is dat ook de prijzen van variabele contracten bij traditionele aanbieders zullen oplopen wanneer de marktprijzen, die je met een dynamisch contract betaalt, toenemen.

376 vind ik leuks
Deel dit artikel:

Lees meer